جنین اهدایی(بررسی روش درمان نازایی با جنین اهدایی)

جنین اهدایی به روشی گفته می‌شود که در آن از سلول‌های جنسی زن و مرد اهدا کننده (که زوج شرعی و قانونی هستند)، در محیط آزمایشگاهی جنینی تشکیل می‌دهند که با استفاده از امکانات پزشکی، به رحم زن متقاضی فرزند انتقال داده می‌شود. به دلیل مسائل شرعی در کلینیک های ناباروری در کشور اجازه استفاده از اسپرم اهدایی وجود ندارد. بنابراین راه حل درمانی بعدی استفاده از جنین اهدایی می باشد.

درمان با استفاده از جنین اهدایی به دو روش است. روش اول، استفاده از جنین فریز شده و آماده در مراکز نگهدارنده جنین است. روش دوم استفاده از جنین های تهیه شده از یک زوج سالم آماده است. زوجینی که به دلایل مختلف دچار نازایی هستند و از مراحل ای وی اف نتیجه گرفته اند و فرزند دار شده اند جنین های باقی مانده را به زوجین نابارور اهدا می کنند. اگر افراد دچار مشکل ازواسپرمی تمایل به استفاده از جنین فریز شده دارند با تنظیم با ازمایشگاه جنین شناسی رحم فرد گیرنده اماده می شود. پس از آمادگی اندومتر جنین به داخل رحم انتقال داده می شود. زمان مورد نیاز برای این پروسه حدود سه هفته می باشد.

زوج‌های داوطلب که به صورت قانونی و شرعی دارای رابطه زوجیت هستند می‌توانند به صورت داوطلبانه و رایگان یک یا چند جنین را به مراکز تخصصی درمان ناباروری اهدا کنند.

حتما بخوانید: تخمک اهدایی روشی برای درمان نازایی

آشنایی با ازواسپرمی و تراتواسپرمی و روش های درمان آن

اولین قدم در بررسی علت مردانه، انجام ازمایش آنالیز اسپرم می باشد. در آنالیز اسپرم تعداد سلول های اسپرم، میزان حرکت سریع و شکل طبیعی اسپرم مشخص می شود.

مفهوم ازواسپرمی و تراتواسپرمی

گاهی اوقات در آزمایش اسپرم هیچ سلول جنسی در نمونه تهیه شده دیده نمی شود، در این موارد آزمایش حداقل باید دوبار تکرار شود. در صورتی که هیچ سلول اسپرمی داخل نمونه تهیه شده دیده نشود اصطلاح ازواسپرمی گفته می شود. در صورتی که تمام سلولهای اسپرم از نظر شکل و مورفولوژی غیرطبیعی باشند اصطلاح تراتواسپرمی اطلاق می شود.

روش های درمان ازواسپرمی و تراتواسپرمی

در صورتی که بیماری با مشکل ازواسپرمی مراجعه کند، با کمک متخصص اورولوژی علت مشکل بررسی می شود. گاهی اوقات انسداد در مجاری بیرون برنده اسپرم دیده می شود ولی سلول اسپرم داخل مجاری جمع کننده اسپرم دیده می شود، در این صورت ابتدا پروسه تحریک تخمک گذاری برای خانم شروع می شود و سلول های اسپرم توسط سوزن های باریک از مجاری اسپرم بر خارج می شود و عمل تزریق اسپرم به داخل تخمک انجام شده و جنین تشکیل شده به داخل رحم انتقال داده می شود.

در برخی موارد در بیمار دچار ازواسپرمی، در نمونه برداری از بیضه ها هیچ سلول اسپرمی دیده نمی شود. بنابراین در این صورت فرد بیمار دچار عقیمی کامل است. در این موارد درمان ناباروری توسط استفاده از اسپرم اهدایی و یا جنین اهدایی انجام می شود.

در صورتی که افراد دچار مشکل ازواسپرمی تمایل به استفاده از جنین تازه را دارند، ابتدا یک زوج سالم که خانم سن زیر سی سال داشته باشد و حداقل دارای یک فرزند سالم باشند و مشکلات ژنتیک خاصی نداشته باشند انتخاب می شوند. مراحل ای وی اف شامل تحریک تخمک گذاری، گرفتن تخمک ها، تزریق اسپرم و تشکیل جنین در مورد ایشان انجام می شود. رحم فرد گیرنده توسط هورمون های خاص اماده می شود. جنین تشکیل شده از زوج دهنده به داخل رحم گیرنده انتقال داده می شود. بررسی تشکیل جنین دو هفته پس از انتقال جنین انجام می شود.

درمان ناباروری با استفاده از تخمک اهدایی فریز شده یا جنین اهدایی چگونه است؟

فرایند استفاده از جنین اهدایی و تخمک اهدایی برای بارداری مشابه می باشد اما تفاوت های اندکی وجود دارد:

نیازی به هماهنگ کردن چرخه ها وجود ندارد: اگر شما از تخمک یا جنین فریز شده استفاده می کنید تنها نیاز دارید داروهایی استفاده کنید که شما را برای بارداری آماده سازد و نیازی به هماهنگی زمانی با فرد اهدا کننده در این مورد وجود نخواهد داشت. شما باید از داروهایی مانند قرص های ضد بارداری استفاده کنید تا تخمک گذاری در شما سرکوب شود. بعد از چند هفته پزشک فوق تخصص نازایی دیواره رحم شما را چک خواهد کرد تا بررسی کند آیا شما برای بارداری آماده هستید یا خیر.

تخمک های اهدایی فریز شده ابتدا گرم شده و با اسپرم اهدایی یا اسپرم همسرتان ترکیب می شود. سپس بعد از سه تا پنج روز بعد از لقاح، پزشک یک یا دو رویان را وارد رحم می کند. جنین اهدایی نیز ابتدا گرم شده و بعد از آمادگی مادر، انتقال جنین به رحم مادر صورت می گیرد. تعداد جنین های اهدایی که منتقل می شود یک تا پنج جنین می باشد و این بستگی به سن فرد اهدا کننده در زمان ایجاد جنین دارد.

حتما بخوانید: آی وی اف چیست؟

درمان ناباروری با استفاده تخمک اهدایی و جنین اهدایی چه مدت به طول می انجامد؟

برای تکمیل چرخه آی وی اف هنگام استفاده از تخمک اهدایی تازه به چهار تا شش هفته نیاز خواهد بود. فرایند جمع آوری تخمک ها در کلینیک چند ساعت به طول می انجامد. چند روز بعد، رویان های حاصل شده وارد رحم می گردد و شما همان روز می توانید به منزل بازگردید. اگر از تخمک یا جنین فریز شده استفاده می کنید کل فرایند شش هفته به طول خواهد انجامید. شما باید از داروهای حاوی استروژن و پروژسترون استفاده کنید تا رحم شما بتواند پذیرای رویان باشد.

شانس بارداری با تخمک اهدایی و یا جنین اهدایی چقدر است؟

درصد موفقیت بارداری با تخمک اهدایی

موفقیت بارداری با تخمک اهدایی بستگی به کیفیت رویان، سن فرد اهدا کننده و تعداد رویان های منتقل شده دارد. درصد موفقیت با تخمک اهدایی تازه حدود 50 درصد می باشد. درصد موفقیت با تخمک اهدایی فریز شده بیش از 40 درصد می باشد.

درصد موفقیت بارداری با جنین اهدایی

داده ها نشان می دهد 37 درصد جنین های اهدایی فریز شده می توانند به تولد فرزند منتج شوند.

استفاده از تخمک و جنین اهدایی چه معایب و مزایایی در پی دارد؟

استفاده از جنین اهدایی یا تخمک اهدایی برای بارداری معایب و مزایایی را در پی دارد. از آنجاییکه تخمک های اهدا شده از خانم های جوان و بارور حاصل می شود، نرخ موفقیت آی وی اف با استفاده از تخمک اهدایی بهتر و مناسب تر می باشد. استفاده از تخمک ها و جنین فریز شده هزینه مناسبی دارد. همچنین نیازی به پرداخت هزینه برای استفاده از داروهایی که به تحریک تخمک گذاری می انجامد وجود ندارد. همچنین باید توجه داشت استفاده از تخمک های اهدایی تازه هزینه بسیاری در پی دارد. در این شرایط شما مادر بیولوژیکی فرزندتان خواهید بود. اما باید بپذیرید که به لحاظ ژنتیکی با او ارتباطی ندارید. در این مورد مشاور می تواند به شما کمک کند تا موقعیت را درک نمایید. همچنین در مورد گفتن یا نگفتن این جریان به فرزندتان تصمیم مناسبی بگیرید.

همچنین به خاطر داشته باشید استفاده از تخمک های اهدایی و انتقال بیش از یک رویان به رحم می تواند شانس بارداری چند قلو را افزایش دهد. 40 درصد مواردی که از تخمک اهدایی استفاده می شود به بارداری چند قلو می انجامد. برخی از زوجین بارداری چند قلو را یک نعمت می دانند اما باید یادآور شد بارداری چند قلو ریسک سقط و سایر عوارض مانند زایمان زودرس را به دنبال خواهد داشت.

اغلب کلینیک ها جنین اهدایی  را به خانم های بالای 55 سال توصیه نمی کنند. زیرا شواهد کافی در دسترس نیست که نشان دهد بارداری به این شیوه در این گروه سنی بی خطر خواهد بود. نوزادانی که به شیوه های کمک باروری مانند تکنیک های آی وی اف متولد می شوند در خطر نارس بودن و وزن اندک به هنگام تولد قرار دارند. هم چنین احتمال بروز برخی نواقص در آن ها وجود دارد اما این احتمال بسیار اندک می باشد. متخصصین علت دقیق بروز این نواقص را نمی دانند.

اهدای تخمک چه عوارضی دارد؟

خانم هایی که از گنادوتروپین برای تحریک تخمدان ها استفاده می کنند در خطر ابتلا به سندرم هایپراستیمولاسیون تخمدان قرار دارند. این سندرم زمانی رخ می دهد که بدن پاسخ خوبی به داروهای باروری نشان می دهد و تخمک زیادی را تولید می کند. در این شرایط تخمدان ها متورم شده و مایعی در شکم تجمع می یابد. 10 تا 20 درصد خانم هایی که از گنادوتروپین استفاده می کنند به شکل خفیف این سندرم دچار می شوند.

همچنین ممکن است دچار اضافه وزن گردند. به طور طبیعی این علائم با کنترل دقیق توسط پزشک برطرف خواهد شد. خانم هایی که به فرم شدید این سندرم دچار می شوند باید به دلیل تهوع، استفراغ ، افزایش وزن سریع، بروز لخته های خونی، مشکلات کلیوی و پیچ خوردگی تخمدان یا تجمع مایع در قفسه سینه بستری شوند. در موارد نادر، این شرایط می تواند مرگ آور باشد.

حتما بخوانید: ناباروری در مردان

سخن آخر

در آخر باید گفت که در حدود ده تا پانزده درصد از زوجین از مشکل ناباروری رنج می برند. ناباروری ممکن است به علت مشکلات ناشی از سیستم تناسلی زنان و یا اختلال در سلول جنسی مردانه یا اسپرم باشد. شما می‌توانید برای مشاوره و درمان نازایی با جنین اهدایی به دکتر فاطمه سروی، پزشک مجرب زنان و زایمان در غرب تهران ( دارنده فلوشیپ فوق تخصصی نازایی، لاپاروسکوپی و هیستروسکوپی، عضو انجمن نازایی اروپا و آمریکا، دانشیار دانشگاه تهران) مراجعه نمایید.

اینستاگرام دکتر فاطمه سروی

شماره های تماس جهت رزرو: 88087542-021 و 09195934458 و 09195600342