لاپاراسکوپی چیست و چه کاربردهایی دارد؟

لاپاراسکوپی به گونه ای است که درحین انجامش، از طریق برش بسیار کوچک اطراف ناف یک لوله نازک داخل شکم قرار می گیرد. این لوله ممکن است از جنس پلاستیک یا فلزی باشد. دوربین اندوسکوپی که به دستگاه مانیتور و از طرفی به سیستم اصلی متصل است، درون لوله مذکور قرار می گیرد. حفره شکم توسط گاز مخصوصی پر می شوند و با پر شدن حفره شکم دیواره های شکم از هم فاصله گرفته و تمام احشای شکم و همچنین ارگان های داخل لگن قابل دید می شوند. تصاویر بزرگنمایی شده و بر روی مانیتور نمایش داده می شوند.

جراح در لاپاراسکوپی، با دیدن تصاویر روی مانیتور و با استفاده از برش های دیگر روی شکم عمل جراحی لاپاراسکوپی را انجام می دهد. به دلیل انجام بزرگنمایی بعضی از جراحی های شکم و لگن توسط لاپاراسکوپی راحت تر انجام می شود. انجام این نوع جراحی ها به مهارت‌های ویژه ای نیاز دارد که جراحان در طی دوره های فوق تخصصی آنها را فرا می گیرند. انجام لاپاراسکوپی به روش روبوتیک ، اخیرا سبب تحولات عجیبی در این شاخه از جراحی شده است.

کاربردهای لاپاراسکوپی در رشته جراحی های زنان و نازایی

در رشته زنان و نازایی لاپاراسکوپی دو کاربرد اصلی دارد که شامل انجام لاپاراسکوپی جهت اقدامات تشخیصی و دیگری جهت اقدامات درمانی است.

کاربردهای لاپاراسکوپی تشخیصی در حیطه زنان

کاربردهای لاپاراسکوپی تشخیصی شامل موارد زیر می باشد که به اختصار شرح داده ایم:

• اقدامات تشخیصی در زنان دچار دردهای مزمن لگن

بعضی از بیماران به صورت مداوم از دردهای لگنی شاکی هستند. در صورتی که سایر اقدامات درمانی و تشخیصی در این موارد به نتیجه نرسد، از روش لاپاراسکوپی برای تشخیص و درمان احتمالی استفاده می شود.

• نازایی با علت ناشناخته

در بعضی از زوجین که حدود بیست درصد موارد راتشکیل می دهند، گاهی در بررسی علت نازایی به نتیجه و علت مشخصی نمی رسیم. در نتیجه برای تشخیص مشکلات لگنی و چسبندگی های احتمالی از روش لاپاراسکوپی استفاده می کنیم. شایعترین یافته در این موارد چسبندگی های لگن و اندومتریوز خفیف می باشد.

حتما بخوانید: هیستروسکوپی رحم چیست؟

لاپاراسکوپی درمانی برای بررسی ناهنجاری های رحم

کاربردهای لاپاراسکوپی درمانی در حیطه زنان شامل موارد زیر می باشد:

• خارج کردن رحم

 در زنانی که از خونریزی های مداوم رحمی رنج می برند، جهت جراحی دراوردن رحم از روش لاپاراسکوپی استفاده می شود. در این روش از دیتگاه مارسلیتور (شبیه چرخ گوشت) و یا خروج رحم از طریق واژن استفاده می شود.

• عمل جراحی میومکتومی

با روش لاپاراسکوپی می توان فیبروم ها و یا میوم های رحم را جراحی کرد. قابل ذکر است که فیبروم های داخل حفره رحم از طریق هیستروسکوپی درمان می شود. در خانم هایی که قصد بارداری دارند بهتر است جراحی میوم به این روش انجام نشود به دلیل افزایش شیوع پارگی رحم حین بارداری بهتر است از روش لاپاراسکوپی اجتناب شود.

• اصلاح چسبندگی های اطراف لوله های فالوپ

 چسبندگی های لوله های فالوپ که اغلب در اثر سلبقه جراحی های قبلی مثل سزارین و اپاندکتومی اتفاق می افتد سبب نازایی و نیاز به جراحی ای وی اف می شود. گاهی اوقات برطرف کردن چسبندگی ها با لاپاراسکوپی  نیاز به آی وی اف را برطرف می کند و حاملگی خود به خود اتفاق خواهد افتاد.

• جراحی حاملگی خارج از رحم

 یکی از موارد کاربرد لاپاراسکوپی جراحی حاملگی خارج از رحم است. درمان اولیه حاملگی خارج رحم درمان دارویی می باشد. در صورتی که بیمار به دارو حساسیت داشته باشد و یا اینکه با مصرف دارو درمان کامل نشود به روش لاپاراسکوپی جراحی صورت خواهد گرفت. در این بیماران در صورتی که که لوله رحمی پاره شده باشد با این روش لوله های رحمی خارج می شوند. در صورتی که لوله پاره نشده با روش لاپاراسکوپی ابتدا محتویات لوله تخلیه شده و سپس لوله ترمیم می شود.

• جراحی اندومتریوز

در بیماران دچار اندومتریوز و کیست های شکلاتی و انواع عمقی اندومتریوز لاپاراسکوپی به صورت کامل قادر به ترمیم مناطق اسیب دیده است. همچنین اختلالات لوله هلی فالوپ ، تخمدان و چسبندگی های اطراف رحم با این جراحی درمان می شوند. در صورتی که لوله های رحمی در اثر این بیماری تخریب شود، بهتر است این لوله های اسیب دیده از رحم جدا و یا از شکم خارج شوند.

اصلاح ناهنجاری های اناتومیک رحم

اصلاح ناهنجاری های رحم شامل رحم سپتوم دار ، رحم تک شاخ ، رحم دوشاخ و در نهایت تی شکل با کاربرد همزمان لاپاراسکوپی و هیستروسکوپی قابل ترمیم هستند. این ناهنجاری ها در صورت عدم درمان سبب بروز سقط، ناباروری و زایمان زودرس خواهند شد. درمان مناسب این اختلالات به شدت درایجاد حاملگی مناسب و کاهش عوارض موثر است.

حتما بخوانید: آیا کیست تخمدان در بارداری خطرناک است؟

لاپاراسکوپی در درمان سرطان های زنان

جراح های انکولوژی زنان خبره قادرند به روش لاپاراسکوپی سرطان های رحم و تخمدان و لوله های رحم را با این روش درمان کنند. همچنین خروج غدد لنفاوی نیز امکان پذیر است.

در این عمل جراحی، جراح سه یا چهار برش کوچک در شکم ایجاد و از یک تلسکوپ نازک (لاپاراسکوپ) برای مشاهده داخل شکم استفاده می نماید. هیسترکتومی روباتیک نوعی تخصصی از هیسترکتومی لاپاراسکوپی می باشد. در این نوع جراحی ابزارهای موردنیاز به وسیله‌ی بازوهای رباتیک با هدایت جراح و کنار میز عمل کنترل می شوند. همچنین برداشتن غدد لنفاوی لگن نیز بستگی به سایز و نوع سرطان دارد.

لاپاراسکوپی در درمان ناباروری

دکتر سروی در خصوص خانم هایی که دچار ناباروری می شوند بیان کرده است: ” در بعضی از افراد لوله های فالوپ که به طور طبیعی محل رساندن به موقع و به جای تخمک و اسپرم هستند، ممکن است که دچار انسداد شوند. وقتی که لوله های فالوپ دچار انسداد می شود پرزهای داخلی آن از بین می رود. همچنین بیمار دچار تورم و افزایش سایز می شود. در حالی که  درعکس زیربا فلش سبز رنگ مشخص نمودم که قطر لوله به 3 سانتی متر رسیده است. درحالی که در حالت طبیعی قطر لوله حدود 1 سانتی متر است.

در این گونه  موارد ما قبل از این که برای بیمار آی وی اف انجام دهیم باید حتما لوله های فاسد شده را از بین ببریم. در روش لاپاراسکوپی تمامی این لوله ها را قطع و از بدن خارج می‌کنیم. علت اینکه مجبور به انجام این کار هستیم این است که، ماده ای داخل لوله های فالوپ جمع می شود. لوله های فالوپ باعث می شود ماده ای را که داخلش جمع شده، منجربه ترشح موادی می شود که روی جنینی که داخل رحم می باشد می ریزند وباعث از بین رفتن آن می شوند. بنابراین ما مجبور به خارج کردن ین لوله ها هستیم و بعد از آن انتقال جنین را انجام می‌دهیم.

حتما بخوانید: آی وی اف چیست؟

کلام آخر

لاپاراسکوپی، تستی پیشرفته در تشخیص و درمان بیماری های لگنی و تناسلی است. این جراحی بدون عمل باز انجام می شود. برش ها بسیار کوتاه است و بیمار دوره نقاهت موقتی را در پیش خواهد داشت. به همین منظور این جراحی، از جراحی های ایمن محسوب می شود. لازم به ذکر است که جراح قبل از هر چیزی اندام های شکمی را بررسی می کند تا ببیند که آیا این جراحی برای بیمار شدنی است یا نه. در آخر بر اساس معاینات قبلی این جراحی را انجام می دهد.

شما می‌توانید برای مشاوره در خصوص عمل جراحی لاپاراسکوپی به دکتر فاطمه سروی، پزشک مجرب زنان و زایمان در غرب تهران ( دارنده فلوشیپ فوق تخصصی نازایی، لاپاروسکوپی و هیستروسکوپی، عضو انجمن نازایی اروپا و آمریکا، دانشیار دانشگاه تهران) مراجعه نمایید.

اینستاگرام دکتر فاطمه سروی

شماره های تماس جهت رزرو: 88087542-021 و 09195934458 و 09195600342