نازایی بدون علت(راهکارهایی برای درمان ناباروری بدون علت)

نازایی بدون علت، یکی از موارد رایج است. تقریباً از هر چهار زوجی که دارای معضل باروری هستند، به یك نفر گفته خواهد شد كه هیچ توضیحی در مورد دلیل باروری آنها وجود ندارد و کاملا نازایی بدون علت است.برخی از زوجین دارای نازایی بدون علت، بدون هیچ گونه درمانی در طی یک تا دو سال ممکن است باردار شوند. هیچ کس نمی داند چرا یا چه چیزی اشتباه بود، اما این اتفاق می افتد. یک زوج سالم و بارور در هر ماه حدود 30٪ احتمال بارداری دارند. توجه داشته باشید که شانس باروری 100٪ نیست.

نازایی بدون علت به این معنی نیست که شما هیچ راهی برای درمان ندارید. دلایلی نیز برای امیدواری وجود دارد. در حقیقت ، بسته به سن شما و مدت زمانی که سعی کرده‌اید، احتمال بارداری به تنهایی ممکن است بیشتر از حد تشخیص در بیشتر موارد ناباروری باشد. مطالعه ای که در سال 2012 روی بیش از 1300 زن نابارور، 28 تا 36 ساله انجام شد، نشان داد که 43٪ از کسانی که هرگز تحت درمان باروری قرار نگرفتند، سرانجام باردار شده و زایمان کردند. ممکن است شما و همسرتان به طور جدی بدشانسی آورده باشید. این توضیح احتمالی برای کسانی است که کمتر از دو تا سه سال سعی در بارداری داشته اند.

حتما بخوانید: نازایی و ناباروری

آیا واقعا شما دچار نازایی بدون علت شده اید؟

برای مثال سه تا از دکتر شما تشخیص داده‌اند که شما این، آن و فلان مشکل را ندارید، اما هنوز قادر به باردار شدن نیستید. با این حال، گرچه ممکن است یک پزشک پرونده شما را به عنوان  نازایی بدون علت تشخیص دهد، اما ممکن است متخصص نازایی دیگری بگوید که شما هنوز کاملاً ارزیابی و آزمایش نشده اید. ممکن است که حق با آن دکتر باشد و شما نیاز به آزمایشاتی داشته باشید که وضعیت شما بیشتر ارزیابی شود.

 آزمایشاتی که نازایی بدون علت را نقض می کند.

 تنها پس از ارزیابی کامل باروری هم از زن و هم مرد نازایی بدون علت قابل تشخیص می‌شود. این آزمایشات از قبیل:

• بررسی می شود که شما هیچ مسئله جدی در باروری رحمتان وجود ندارد. (با هیستروسکوپی انجام می شود).
• بررسی می شود که شما به طور منظم تخمک گذاری می کنید.
•  بررسی می شود که لوله های رحمی شما باز و سالم است. (ارزیابی شده توسط HSG).
• بررسی می شود که ذخایر تخمدان شما خوب است. (با آزمایش خون و / یا تعداد فولیکول های آنترال ارزیابی می شود).
• تجزیه و تحلیل مایع منی همسر شما طبیعی است. (شامل شمارش کل، حرکت اسپرم و شکل اسپرم)

 اگر هر یک از موارد بالا ارزیابی نشده باشد، تشخیص نازایی بدون علت ممکن است زودرس و عجولانه باشد. برخی ممکن است استدلال کنند که برای رد آندومتریوز نیز به لاپاراسکوپی نیاز است.باید گفت که آندومتریوز را نمی توان با آزمایش خون یا سونوگرافی تشخیص داد. تا زمانی که دوره های دردناکی را تجربه نکنید، ممکن است پزشک خطر لاپاراسکوپی جراحی را که ارزش تشخیص دارد، در نظر نگیرد.

حتما بخوانید: ناباروری در مردان

منظور از ناباروری ایدیوپاتیک در زنان و مردان چیست؟

لازم به توضیح است که نازایی بدون علت همان ناباروری زن یا مرد ایدیوپاتیک نیست. ایدیوپاتیک به معنای غیر قابل توضیح است. اما وقتی‌که یک پزشک در مورد ناباروری ایدیوپاتیک مرد صحبت می کند، آنها قبلاً تشخیص داده اند که این مرد نابارور است. نتایج تجزیه و تحلیل منی وی طبیعی نبوده است. چرا نتایج تجزیه و تحلیل منی طبیعی نیست؟ ممکن است مشخص نباشد. اگر پزشک نتواند علت را تشخیص دهد، ممکن است بگویند که او دارای ناباروری ایدیوپاتیک در مردان است.

ناباروری ایدیوپاتیک زنانممکن است وقتی اتفاق بیفتد که زنی به طور منظم یا به طور طبیعی تخمک گذاری نکند، اما مشخص نیست که چرا تخمک گذاری در مواقع لزوم اتفاق نمی افتد.

در هر دو مثال بالا ، مشخص شده است که چرا زن و شوهر نمی توانند باردار شوند. او تخمک گذاری نمی کند یا مایع منی او در حد باروری نیست. در ناباروری و نازایی بدون علت، تخمک ها می آیند، اسپرم خوب است ، اما زن و شوهر هنوز باردار نمی‌شوند.

اختلال در تخمک گذاری از دلایل نازایی بدون علت

  نازایی بدون علت یک وضعیت غیرمنتظره نیست. یک دلیل دارد. فقط این ما هستیم که از آن بی خبریم. مواردی وجود دارد که ممکن است مشکلی ایجاد کنند، اما هنوز راهی برای اندازه گیری یا ارزیابی آن‌ها نداریم.(یا تنها راه تهاجمی و گران است). انواع مختلفی از توضیحات ممکن در مورد نازایی بدون علت وجود دارد.

بیماری زمینه ای تشخیص داده نشده

 ممکن است شما یک بیماری پزشکی زمینه ای (غیراز مسئله باروری) تشخیص داده نشده داشته باشید. به عنوان مثال ، بیماری سلیاک درمان نشده ممکن است در برخی موارد نازایی بدون علت را در پی داشته باشد. تجزیه و تحلیل مجدد مطالعات قبلی در سال 2016 نشان داده است که بیماری سلیاک در زنان با نازایی بدون علت در مقایسه با عموم مردم حدود شش برابر بیشتر تشخیص داده می شود.

با این حال، نویسندگان این مطالعه خاطر نشان کردند که اعلام دقیق بودن این احتمال دشوار است. علاوه بر این، همچنین به نظر می رسد که زنان مبتلا به هر نوع نازایی به احتمال زیاد مبتلا به بیماری سلیاک هستند. همچنین سایر بیماری های زمینه ای که ممکن است باعث نازایی بدون علت شوند. عبارتند از دیابت، اختلال تیروئید تشخیص داده نشده و برخی بیماری های خود ایمنی را شامل می‌شود.

 آندومتریوز خفیف و ارتباطش با نارایی بدون علت

 آندومتریوز شدید به احتمال زیاد باعث مشکلات باروری می شود. حتی بدون لاپاراسکوپی نیز قابل مشاهده است. به عنوان مثال، کیست های آندومتر ممکن است در تخمک گذاری تداخل داشته یا حتی باعث انسداد لوله رحمی شوند. آندومتریوز خفیف ممکن است در تخمک گذاری یا عبور واضح تخمک تداخل ایجاد نکند. همچنین ممکن است علائم واضحی نداشته باشد. متخصصان در مورد اینکه آندومتریوز خفیف می تواند باعث ناباروری شود، توافق ندارند.

 تاثیر محیط واژن و اسپرم بر نازایی بدون علت

 بعد از انزال، اسپرم باید از مایع منی خارج شده و به مخاط دهانه رحم راه یابد. سپس، آنها باید از واژن، به دهانه رحم و در نهایت به رحم حرکت کنند. گاهی اوقات، ممکن است در آن دوره مشکلاتی وجود داشته باشد. به عنوان مثال، ممکن است آنتی بادی هایی در مخاط رحم یا حتی منی وجود داشته باشد که منجر به حمله به اسپرم می شوند. نحوه تشخیص این مشکل واضح نیست. مواردی مانند این موارد اغلب جزو نازایی بدون علت محسوب می‌شوند.

کیفیت و ضعیف بودن تخمک و نقشش در نازایی بدون علت

 ما آزمایشاتی را برای تعیین تخمک گذاری شما انجام داده ایم. برای دید کلی در مورد وجود تخمک نسبتاً خوب این آزمایش را انجام می‌دهیم. اما هیچ آزمایشی برای تعیین کیفیت خوب تخمک‌ها وجود ندارد. تخمک های بی‌کیفیت ممکن است به دلیل افزایش سن، یک بیماری زمینه ای پزشکی یا برخی از علل ناشناخته ایجاد شوند. همچنین کیفیت پایین تخمک ممکن است در طی درمان IVF تشخیص داده شود. پس از بازیابی تخمک، تخمک‌ها زیر میکروسکوپ بررسی می شوند.

کیفیت پایین اسپرم و نقشش در ناباروری بدون علت

برخی از انواع کیفیت پایین اسپرم قابل تشخیص است. به عنوان مثال، شکل نادرست اسپرم(همچنین به عنوان مورفولوژی شناخته می شود). ممکن است باعث مشکلات باروری شود. تحرک کم اسپرم نیز ممکن است باعث ناباروری بدون علت شود. اما تمامی این‌ها قابل تشخیص هستند. آنها می توانند در حین تجزیه و تحلیل مایع منی مشاهده شوند. به عنوان مثال ، اسپرم ممکن است کیفیت پایین تری داشته باشد.

این مسائل با افزایش سن در مردان افزایش می یابد، به همین دلیل فرزندان پدران بزرگتر در معرض خطر ابتلا به برخی اختلالات هنگام تولد و مشکلات روحی روانی قرار دارند. همچنین کیفیت پایین اسپرم ممکن است در طی درمان IVF تشخیص داده شود. اگر به نظر رسد که اسپرم سالم نمی تواند تخمک های سالم را بارور کند، این مشکل ممکن است نشان دهنده مشکلات کیفیت تخمک یا اسپرم باشد.

بعد از تشخیص “نازایی بدون علت” چه اتفاقی می افتد؟

اگر دکتر یک زن و شوهری به این تشخیص دست پیدا کند، در نظر می گیرد که این زن ممکن است در واقع باردار شود اما سقط کند. در حقیقت، تخمین زده شده است که در این حالت 70٪ از کل بارداری ها با شکست روبرو می شود. این اتفاق خیلی زود رخ می دهد و زن از آن آگاه نیست. متأسفانه، بررسی همه دلایل عدم باروری می تواند هزینه بر باشد.

با یک بررسی دقیق از تاریخچه بیمار و خانواده وی می توان سرنخ هایی را بیان کرد. آزمایش خون برای بررسی اختلال لخته شدن خون یا اختلال ایمنی که ممکن است از کاشت جنین در رحم جلوگیری کند، انجام می شود. باید هیستروسکوپی انجام شود. یک روش سرپایی که پزشک در واقع به داخل رحم نگاه می کند تا ببیند آیا مشکلی در داخل وجود دارد که ممکن است از چسبیدن جنین به دیواره جلوگیری کند.

چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟

  زمان درخواست کمک به سن شما بستگی دارد:

• حداکثر تا 35 سالگی ، اکثر پزشکان توصیه می کنند حداقل یک سال قبل از آزمایش یا درمان سعی در بارداری داشته باشند.
• اگر بین 35 تا 40 سال دارید، پس از شش ماه تلاش، نگرانی های خود را با پزشک خود در میان بگذارید.
• اگر شما بیش از 40 سال دارید، ممکن است پزشک شما بلافاصله آزمایش یا درمان را شروع کند.
• اگر شما یا همسرتان از مشکلات باروری مطلع هستید، یا اگر سابقه قاعدگی های نامنظم یا دردناک، بیماری التهابی لگن، سقط مکرر، قبل از درمان سرطان یا آندومتریوز دارید، ممکن است دکتر شما بخواهد آزمایش یا درمان را فوراً شروع کند.

درمان نازایی بدون علت

حتی اگر زوجین دچار نازایی بدون علت باشند، درمان برای کمک به آنها برای داشتن یک کودک می تواند ادامه یابد.

درمان تلقیح یا IUI

در صورت کافی بودن میزان تخمک گذاری زن، زوج هایی که دارای نازایی بدون علت هستند، کاندیدهای عالی برای تلقیح درمانی هستند. تلقیح یا IUI زمانی است که اسپرم در زمان تخمک گذاری جمع آوری، شسته و وارد رحم می شود. موفقیت در IUI در صورت استفاده از داروهای باروری می تواند بهبود یابد، اما خطر دوقلو یا بیشتر بسیار افزایش می یابد. تقریباً 30٪ از زوجین مبتلا به ناباروری بدون علت از این طریق موفق خواهند بود.

 درمان لقاح آزمایشگاهی-IVF

اگر تلقیح ناموفق باشد، پزشک احتمالاً لقاح آزمایشگاهی-IVF را توصیه می کند. تخمدان های زن با دارو تحریک می شوند و سپس تخمک جمع می شود. اسپرم به تخمک ها وارد می شود و لقاح در آزمایشگاه رخ ایجاد می‌شود. تخمک های بارور شده تقسیم شده و سلول های بیشتری ایجاد می کنند. هنگام تشکیل جنین، آنها در رحم قرار می گیرند. ممکن است زیر میکروسکوپ مشخص شود که تخمکها بی کیفیت هستند.

گاهی اوقات پس از انتقال اسپرم ، تخمک ها بارور نمی‌شوند، بنابراین در اینگونه موارد کیفیت اسپرم را بررسی می کنیم.. زیرا آنها نتوانسته اند به دیواره تخمک نفوذ کنند. در حقیقت، عدم لقاح در زوجین با نازایی بدون علت چنان شایع است که تزریق اسپرم به تخمک به این زوجین توصیه می‌شود. روشی که تحت عنوان تزریق اسپرم سیتوپلاسمی – ICSI شناخته می شود.

حتما بخوانید: عفونت و نازایی

سخن آخر

اصلی ترین علامت ناباروری بدون علت، عدم توانایی در بارداری است. چرخه قاعدگی بیش از حد طولانی (35 روز یا بیشتر)، خیلی کوتاه (کمتر از 21 روز) ، نامنظم یا غایب می تواند به معنی عدم تخمک گذاری شما باشد. ممکن است علائم و نشانه های ظاهری دیگری نیز وجود نداشته باشد. تقریباً به 20٪ زوجینی که برای باردار شدن تلاش می کنند گفته می شود که “ناباروری بدون علت” دارند.

پس از معاینات و آزمایشات، پزشک اظهار داشته است که هیچ دلیل پزشکی شناخته شده ای برای توضیح اینکه چرا آنها باردار نشده اند وجود ندارد. با شنیدن این حرف ، بسیاری از زوج ها احساس ناامیدی زیادی دارند و فکر می کنند “اگر همه چیز خوب است ، پس چرا کار نمی کند؟”. یک زن و شوهر باید پس از دوازده ماه تلاش خود، به یک دکتر باروری مراجعه کنند و تحت معاینه قرار بگیرند. آزمایشات استانداردی هم برای زن و هم برای مرد وجود دارد که انجام می‌شود.

خبر خوب برای زوج هایی که دچار ناباروری و نازایی بدون علت هستند این است که درمان های باروری به آنها و یا بهتر از زوج هایی که تشخیص مشخص دارند کمک می کند. شاید بهترین خبر برای زوجین مبتلا به نازایی بدون علت این باشد که این مشکل غالباً خود به خود برطرف می شود.

شما می‌توانید برای مشاوره و درمان فیبروم و پیشگیری از عوارض فیبروم به دکتر فاطمه سروی، پزشک مجرب زنان و زایمان در غرب تهران ( دارنده فلوشیپ فوق تخصصی نازایی، لاپاروسکوپی و هیستروسکوپی، عضو انجمن نازایی اروپا و آمریکا، دانشیار دانشگاه تهران) مراجعه نمایید.

اینستاگرام دکتر فاطمه سروی

شماره های تماس جهت رزرو: 88087542-021 و 09195934458 و 09195600342